یکی از بحثهایی که دربارهی حضرت مهدی(عج) لازم است به طور ویژه مورد توجه قرار گیرد، بحث ملاقات با آن حضرت است. بزرگان شیعه، زندگی حضرت مهدی(عج) را از زوایای گوناگون، به دوره‌های متفاوت تقسیم کرده‌اند. در یکی از این تقسیمات، دوره‌های زندگی حضرت، به ۴ دوره تقسیم شده است:
۱٫ دوران زندگی با پدر بزرگوار خود – ۲٫ دوران غیبت صغری – ۳٫ دوران غیبت کبری – ۴٫ دوران ظهور
بحث ملاقات با حضرت، به تناسب دوره‌های مختلف، متفاوت است.
دورهی نخست، افرادی به صلاحدید امام یازدهم(ع) (پدر بزرگوار حضرت)، به دیدار آخرین حجت الهی نائل آمده‌اند.
دورهی دوم (غیبت صغری)، دیدار با حضرت حجت(عج)، مانند دوران حیات پدر بزرگوارشان نبود، اما گروهی با آن حضرت دیدار داشته‌اند که شیخ صدوق، در کتاب کمال‌الدین و تمام‌النعمه[۱]، اسامی آن‌ها را ذکر کرده‌اند.
دورهی سوم (غیبت کبری) که با وفات آخرین نایب خاص حضرت شروع شده و هم‌چنان ادامه دارد. دربارهی تلاش برای ملاقات با ایشان در این دوره، دو دیدگاه وجود دارد. برخی، دستورالعمل‌هایی برای دیدار با حضرت ارائه می‌کنند، آن‌ها معتقدند طلب دیدار، نوعی ابراز ارادت نسبت به حضرت است. اگرچه این باور، قابل تقدیر است اما به عنوان یک دستورالعمل شرعی، نیازمند روایت و دلیل است که به نظر می‌رسد در میان روایات معتبر، چنین توصیه‌ای نیامده باشد. در مقابل، برخی بر این باور هستند که از هیچ روایت موثّقی، این برداشت نمی‌شود که باید کاری کنیم تا به ملاقات آن حضرت نائل شویم. اگر در برخی از دعاها از خداوند می‌خواهیم که چهره‌ی نورانی آن حضرت را ببینیم، به نوعی در حال دعا برای ظهور آن حضرت هستیم. این گروه معتقدند در برخی روایات سفارش شده، دنبال چنین کاری نباشیم.
فارغ از بحث دو گروه مذکور، باید توجه داشت ملاقات حضرت در دوران غیبت کبری، فضیلت بزرگی است اما ما مأمور نیستیم که اصرار به دیدن آن حضرت داشته باشیم و باید دقت کنیم کسانی که به خدمت حضرت مشرّف می‌شوند، معمولاً آن را علنی نمی‌کنند. اما باید بدانیم آنچه از ملاقات حضرت مهم‌تر است، شناخت و معرفت آن بزرگوار بوده و عمل به دستوراتی است که رضایت خداوند و آن حضرت را به دنبال دارد. فراموش نکنیم، بودند افرادی که همواره در زمان پیامبر اکرم(ص) و امامان معصوم(ع)، با آن بزرگواران دیدار می‌کردند اما بهره‌ی چندانی از آن ملاقات‌ها نمی‌بردند و گاهی هم مورد خشم و غضب ایشان واقع می‌شدند. از ما، عمل به وظایف دینی، فردی و اجتماعی را خواسته‌اند نه چیزِ دیگری را.
دورهی چهارم (دوران ظهور): در این دوره، از زندگی حضرت، شکّی نیست که جهانیان از دیدار آن حضرت به کامل‌ترین صورت بهره‌مند خواهند شد.
[۱] کمال‌الدین و تمام‌النعمه، ج۲، ب۴۳، صص۲۳۱ – ۱۶۱
