پیوند روحی با امام عج؛ راه رستگاری و سعادت
به گزارش خبرگزاری فارس از شیراز، در ادامه سلسله مباحث مهدویت با موضوع جمعه‌های مهدوی، به تحلیل صبر و تقوا از دیدگاه قرآن می‌پردازیم.
خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید: یَا اَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَاتَّقُواْ اللّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ
ای اهل ایمان، (در کار دین) صبور باشید و یکدیگر را به صبر و مقاومت سفارش کنید و مهیّا و مراقب کار دشمن بوده و خداترس باشید، باشد که پیروز و رستگار گردید.
در این آیه شریفه، خداوند پس از آنکه مردم را با عبارت «یَا اَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ» خطاب می کند که خود بیانگر آن است که اجرای فرامین به شرط ایمان نافع خواهد بود، چهار دستور به بندگان می دهد؛ اول، «اصبروا». دوم، «صابروا». سوم، «رابِطوا» و چهارم «اِتقوا الله». نتیجه رعایت این چهار دستور، رستگاری شما است.
این سؤال همواره ذهن انسان ها به خصوص مؤمنان را به خود مشغول کرده است که: چگونه راه رستگاری را بیابیم؟ یا به تعبیر دیگر، چه کنیم که عاقبت به خیر شویم؟
این آیه، چهار نکته را به مؤمنان یادآور می شود که با رعایت آنها، مردم سمت عاقبت به خیری خواهند رفت.
اولین فرمان «صبر» است؛ یعنی چه در برابر حوادث و مشکلات زندگی و چه در مصائب و ناملایمات، عنان صبر از کف ندهند. زندگی انسان‌ها از بدو خلقت آمیخته با سختی است. قرآن کریم می فرماید: لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فِی کَبَدٍ
ما انسان را به حقیقت در رنج و مشقّت آفریدیم (و به بلا و محنتش آزمودیم).
همه زندگی ها دارای فراز و نشیب است. جوانی می رود و پیری، از پی آن می‌آید. سلامتی سلب می‌شود و بیماری به دنبال آن می آید. ثروت هم یک روز هست و روز دیگر نیست.
یکی از تاجران برجسته کویتی که از برادران اهل سنت است، گفت من دو مرتبه در زندگی ورشکست شدم تا آنجا که ۴۰ شبانه روز حتی برای تهیه نان خالی هم دچار مشقت می شدم.
این طبیعت زندگی است؛ در کنار خوشی ها، ناخوشی و در کنار سلامتی، بیماری و پس از دوران جوانی، پیری از راه می رسد. اگر کسی به دنبال رستگاری است توصیه اول این است که شکیبایی در برابر حوادث و ناملایمات زندگی را فراموش نکند.
دومین دستور قرآن هم به صبر مربوط است که با واژه «صابروا» بیان شده است. در واقع مؤمنان دوباره دعوت به صبر شدند اما در موضع و موضوع دیگر. در برخی از روایات صابروا به معنی آن است که در برابر فشارهای کفّار، صبور و شکیبا باشیم.
دشمنان انبیا و ائمه (ع) در طول تاریخ با ظلم و ستم بر جهل مردم سوار بودند و همیشه از دین به عنوان یک عنصر آگاهی‌بخش، واهمه داشتند؛ از این رو همیشه درحال توطئه علیه دین بوده و هستند.
قرآن کریم می‌فرماید: وَ لَا تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَی خَائِنَهٍ مِّنهُم؛ تو پیوسته بر خیانتى از آنان آگاه مى شوى.
این آیه شریفه به مسلمانان دستور می‌دهد که در برابر تهدیدها و شیطنت‌ها نیز باید صبر و شکیبایی پیشه کنند.
دستور سوم قرآن، مرزبانی از اعتقادات و اندیشه دینی است که با واژه «رابطوا» بیان شده است. مرابط در زبان عربی به معنی مرزبان است. مسلمانان به حکم این آیه باید از مرزهای جغرافیایی، اعتقادی و فکری خود سنگربانی کنند و مراقب باشند که دشمن در عقیده آنها نفوذ نکند همچنان که از مرزهای جغرافیایی خود مراقبت می کنند.
حضرت امام خمینی در جمله ای حکیمانه ای نسبت به ورود عراق در دفاع مقدس فرمود: «وارد شدن ما در عراق نه برای این بوده است که ما عراق را می‌خواهیم تصاحب کنیم یا بصره را. ما وطنمان بصره و شام نیست، ما وطنمان اسلام است. ما تابع احکام اسلام هستیم.
امروز که ما باز برای دفاع از کشور خودمان و دفاع از ملت مظلوم خودمان وارد شدیم در عراق، برای اینکه نگذاریم هر روز آبادان، اهواز و این حوالی مورد حمله آنها واقع بشود» .
در حقیقت مرحوم امام خمینی با اشاره به اینکه ما برای دفاع از زمین نمی‌جنگیم، ما برای دفاع از مرزهای اعتقادی و آنچه که دین به ما تکلیف کرده سلاح به دست گرفتیم؛ زیرا زیر بار ظلم نباید رفت و اگر دفاع می‌کنیم به اعتبار اینکه قرآن می‌فرماید از حریم خود دفاع کنید، دفاع از باورها و مرزها را جزء جدانشدنی زندگی مسلمین بیان می‌کند.
فراز پایانی این آیه دستور چهارم را برای مؤمنان صادر می‌کند. اتقوا الله، تقوا پیشه کنید. در سایه تقوا، مؤمنین در کنار یکدیگر برای اعتلای کلمه الله در صف واحد قدم می‌زنند. تقوا یا درستکاری باعث می‌شود که جامعه ی اسلامی به پیشرفت روز افزون دست پیدا کند.
روایتی از امام صادق (ع) در تفسیر این آیه نقل شده است که ارتباط آن را با امام زمان (ع) روشن می کند. حضرت می فرمایند: «اِصْبِرُواعَلَى اَلْفَرَائِضِ» . در این آیه خداوند امر فرموده که بر انجام واجبات صبر کنید؛ زیرا پایداری در انجام واجبات کار آسانی نیست و نیازمند صبر است.
حضرت در ادامه به تبیین کلمه «وَ صابِروا» پرداخته و فرمودند یعنی بر مصیبت‌ها صبر کنید. در پایان منظور از «رابطوا» را حفظ ارتباط و پاسداری از ائمه معنا کرده اند.
با این کلام امام صادق (ع) این بخش از آیه با موضوع مهدویت گره می خورد؛ چرا که ما باید در دوران غیبت، رفتار و افکار و نوع نگاهمان به زندگی را در راستای ارتباط با امام تعریف کنیم.
علاوه بر حدیثی که از امام صادق نقل شده روایتی هم از امام باقر(ع) به ما رسیده که به صراحت منظور از «رابِطوا» در عصر غیبت را ارتباط با امام زمان ع بیان می کند. امام می فرمایند: «اِصْبِرُوا عَلَى أَدَاءِ الفَرائِضِ ِوَ صابِرُوا عَدُوَّکُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَکُمُ اَلْمُنْتَظَر»
بر انجام واجبات صبر کنید و در مقابل دشمنان صبورانه مقاومت کنید و ارتباط خود را با امام محکم نمایید.
همزمان با آغاز نبوت حضرت آدم (ع) تا زمان نبی گرامی اسلام (ص) و پس از ایشان، دشمنان دین برای خاموش کردن نور هدایت از هیچ تلاشی فروگذار نکردند. اما طبق بیان امام باقر(ع) مسلمین مامور به مقاومت بودند.
امام(ع) در شرح واژه «رابطوا» می فرمایند: ارتباط خود را با امام زمان (ع) برقرار کنید. اکنون که ما در عصر غیبت هستیم باید شیوه های ارتباط در این زمان را هم یاد بگیریم. یاد حضرت و دعا برای فرج ایشان و تطبیق اعمال، افعال و افکار با نظر امام زمان (ع) از جمله شیوه های برقراری ارتباط است.
به قلم: حجت الاسلام و المسلمین محمدحسین حدائق/ قائم مقام بنیاد و موسسه فرهنگی حضرت مهدی موعود (عج)
